Düz kafa sendromu; genellikle bebek, yaşamın ilk aylarında başı aynı tarafa dönük olarak uyuduğunda ortaya çıkar. Bu, başın bir tarafının veya arkasının düz olmasına neden olur.
Düz kafa sendromuna konumsal plajiyosefali de denir
Düz Kafa Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Düz kafa oluşumunun en yaygın nedeni bebeğin uyku pozisyonudur. Bebekler her gün saatlerce sırt üstü yattıkları için kafaları bazen bir noktada düzleşir. Bu sadece uyurken değil, aynı zamanda bebek arabalarında, taşıyıcılarda, salıncaklarda ve şişme koltuklarda da olur.
Prematüre bebeklerin düz bir kafaya sahip olma olasılığı daha yüksektir. Kafatasları, zamanında doğan bebeklerinkinden daha yumuşaktır. Ayrıca, yenidoğan yoğun bakım ünitesinde kalanlarda bu risk daha da fazladır. Burada uzun süre hareket ettirilmeden veya kucağa alınmadan yattıkları için sırt üstü daha çok zaman geçirirler .
Düz kafa sendromu, bebeğin kafatasında annenin pelvisinden veya ikizinden baskı varsa doğumdan önce bile başlayabilir. Aslında, çoklu doğumlarda birçok bebek, düz kafa ile doğabilir.
Düz kafa sendromu, bebeklerin başlarını çevirmesini zorlaştıran boyun kaslarından da kaynaklanır. Bu boyun durumuna tortikolis denir . Başlarını çevirmek zor olduğu için bebekler yatarken başlarını aynı pozisyonda tutma eğilimindedir. Bu düzleşmeye neden olabilir.
Daha sonra, kafa düz bir noktaya geldiğinde tortikolis daha da kötüleşebilir. Bebeklerin başlarını çevirmeleri çok fazla enerji gerektirir. Yani bir tarafında şiddetli düzleşme olanlar o tarafta kalma eğilimindedir ve boyunları kullanılmadığı için sertleşir.
Düz Kafa Sendromunun Belirti ve Belirtileri Nelerdir?
Düz kafa sendromu, genellikle ebeveynler tarafından kolaylıkla fark edilir.
- Bebeğin başının arkası bir tarafta daha düzdür.
- Bebeğin başının o kısmında genellikle daha az saç vardır.
- Bebeğin kafasına bakarken, basık taraftaki kulak öne doğru itilmiş görünebilir.
Ağır vakalarda alın, düzleşmenin karşı tarafında şişebilir ve düzensiz görünebilir. Sebep tortikolis ise boyun, çene ve yüz de düzensiz olabilir.
Düz Kafa Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorlar genellikle bebeğin kafasına bakarak düz kafa sendromunu teşhis edebilir. Tortikolis olup olmadığını kontrol etmek için doktor bebeğin başını ve boynunu nasıl hareket ettirdiğini izleyebilir. Tıbbi testler genellikle gerekli değildir.
Düz Kafa Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Ani bebek ölümü sendromu (SIDS) denilen durumu engellemek için doktorlar, bebeklerin yüzüstü yatmasını istemez. Böylelikle sırtüstü yatan bebeklerde düz kafa sendromu görülme olasılığı artar.
Peki, düz kafa sendromu yatma pozisyonundan kaynaklandığında ebeveynler ne yapabilir? Bebeğin uyku pozisyonunu değiştirmek, bebeği sık sık kucakta tutmak ve bolca “karın zamanı” sağlamak gibi basit uygulamalar şikayetin azalmasına yardımcı olabilir. Şunları deneyebilirsiniz:
- Tummy Time alıştırması yapın . Bebeğinizin gün boyunca uyanıkken(!) yüzüstü yatması için bol bol denetimli zaman sağlayın. Karın zamanı: Tummy Time ile ilgili ayrıntılı Rehber yazımıza bakmak fayalı olabilir.
- Başın arkasının normal şekillenmesine yardımcı olur
- Bebeğin dünyayı öğrenmesini ve keşfetmesini teşvik eder
- Bebeklerin boyun kaslarını güçlendirmesine ve kollarını yukarı kaldırmayı öğrenmesine yardımcı olur. Bu, emeklemek ve oturmak için gereken kasların gelişmesine yardımcı olur.
- Beşikteki pozisyonları değiştirin. Sağ elini kullanan ebeveynlerin çoğu, bebeklerini sol kollarında beşiğe taşır ve başları sollarına gelecek şekilde yatırır. Bu pozisyonda, bebek odaya bakmak için sağa dönmelidir. Başını düz olmayan tarafa aktif olarak çevirmesini teşvik etmek için bebeğinizin beşikteki tarafını değiştirin.
- Bebeğinizi daha sık kucakta tutun. Çocuğunuzun sırt üstü yatarak veya başını düz bir yüzeye dayayarak geçirdiği süreyi sınırlayın (araba koltukları, bebek arabaları, salıncaklar, şişme koltuklar ve oyun alanları gibi). Örneğin, bebeğiniz araba koltuğunda uyuyakaldıysa, eve döndüğünüzde bebeğinizi koltukta uyuklayarak bırakmak yerine koltuktan çıkarın. Bebeğinizi sık sık kucağınıza alın. Bu, başının üzerindeki baskıyı azaltacaktır.
- Bebeğiniz uyurken baş pozisyonunu değiştirin. Bebeğiniz sırt üstü uyurken bebeğinizin başının pozisyonunu (soldan sağa, sağdan sola) değiştirin. Bebeğiniz gece boyunca hareket etse bile, çocuğunuzu başının yuvarlak tarafı şilteye değecek ve düz tarafı yukarı bakacak şekilde yerleştirin. Bebeğinizi bir pozisyonda tutmak için kama yastıklar veya başka cihazlar kullanmayın.
- Fizik tedavi ve egzersizleri uygulayın. Düz kafa sendromlu bebeklerin çoğunda bir dereceye kadar tortikolis de vardır. Bu nedenle fizik tedavi ve evde egzersiz programı genellikle tedavinin bir parçasıdır. Bir fizyoterapist size germe hareketleri içeren egzersizler öğretebilir. Çoğu hareket, boynu eğimin karşısındaki tarafa germeyi içerir. Zamanla boyun kasları uzayacak ve boyun kendini düzeltecektir. Egzersizler basittir, ancak doğru şekilde yapılmalıdır.
- Kask kullanabilirsiniz. Doktorunuz düz kafa sendromu için kask reçete edebilir. Tabi kask kullanımı için gerekli ölçümlerde, bebeğin kafa şekil bozukluğunun belirli bir oranın üzerinde bozuk olması gereklidir. Kask; başın düz olduğu yerde gevşek, yuvarlak olduğu yerde sıkıca oturacak şekilde tasarlanmıştır. Böylelikle kafa yuvarlak olduğu tarafa değil de daha düz olduğu yere doğru büyür. Kasklar, kafayı zamandan ve normal büyümeden daha hızlı yuvarlar. Bir kaskın bebeğinize yardımcı olup olmayacağı konusunda doktorunuzla konuşun.
Başka Ne Bilmeliyim?
Düz kafa sendromu zamanla ve doğal büyümeyle kısmen düzelir. Bebekler büyüdükçe uyku sırasında pozisyonlarını kendileri değiştirmeye başlarlar, bu yüzden kafaları aynı pozisyonda olmaz.
Bebekler kendi başlarına oturabildiklerinde, mevcut durum genellikle daha da kötüleşmeyecektir. Daha sonra, aylar ve yıllar içinde, kafatası büyüdükçe, ağır vakalarda bile düzleşme kısmen iyileşir. Saç ilk birkaç yıl içinde uzadıkça, düz nokta da genellikle daha az fark edilir hale gelir.
Düz kafa sendromu bebeğin beyin gelişimini etkilemez. Ancak boyun tutulması erken gelişimi yavaşlatabilir. Tortikolis için fizik tedavi, bebeğin ilerlemesinin bir kontrolünü ve herhangi bir gecikmeyi tedavi etmek için ekstra egzersizleri içermelidir.