Bir bebeği hastaneden eve getirmek, genişleyen bir aile olarak ilk birkaç ay ebeveynler için korkutucu bir zaman olabilir. Bir çocuk gelişirken endişelenecek şeylerin listesi sonsuz görünebilir ve bebeğin kafa şekli bu listede yer alabilir. Genellikle kafa şekli sorunu, Pozisyonel Plagiosefali adı verilen iyi huylu bir durumdan kaynaklanır. Doktorunuz, bunun Craniosynostosis adı verilen daha ciddi bir durumdan kaynaklanmadığından emin olmanıza yardımcı olacaktır.
Pozisyonel (Konumsal) Plagiosefali Nedir?
Bebekler doğduklarında kafatasları yumuşaktır, bu da doğum kanalından geçmelerine yardımcı olur. Bir bebeğin kafatasının tam olarak oluşması 9-18 ay sürebilir. Bu süre zarfında bazı bebekler pozisyonel plajiyosefali geliştirir. Bu durum halk arasında düz kafa, yamuk kafa, yassı kafa şeklinde de bilinir. Bu, başın arkasında veya yanında düz bir alan olduğu anlamına gelir. Konumsal plajiyosefali, beyin büyümesini veya gelişimini etkilemez; bu tamamen bir şekil sorunudur.
Pozisyonel Plagiosefali Nedenleri?
Başın arkasında veya yanındaki düz alan, genellikle aynı bölgeye tekrarlanan basınçtan kaynaklanır. Bu genellikle, bir çocuk başını aynı noktaya koymayı tercih ettiğinde olur, bu da başının şeklinin bozulmasına yol açar. Diğer nedenler şunlardır:
- Bebeğin anne karnında kafasına baskı uygulayan pozisyonu
- Aynı gebelikte birden fazla bebek; ikiz, üçüz doğum
- Sırt üstü yatarak çok fazla zaman harcamak
- Tortikolis (boynun bir tarafında sıkı bir kas), başın bir yöne eğilmesine veya başın dönmesini zorlaştırmasına neden olabilir
Önemli NOT: Bebeklerde güvenli uyku için sırtüstü yatırılmaları önerilir. Ani Bebek Ölümü Sendromu (SIDS) riskini azaltmak için bu çok önemlidir. Bebekler yalnızca ebeveyn gözetiminde ve uyanıkken yüzüstü yatırılır.
Pozisyonel Plagiosefali Nasıl Tedavi Edilir?
Pek çok çocukta, çocuk daha hareketli hale geldikçe ve etkilenen bölge üzerinde daha az yattıkça düzleşme kendiliğinden düzelir. Diğer teknikler ise:
- Çocuğunuz sırt üstü yatarken, başını hafifçe düz olmayan tarafa çevirin. Bu “tercih edilmeyen taraf”tır. Taraf değiştirmek, düz noktadan baskıyı alır. Başı yerinde tutmak için destek amaçlı hiçbir materyal KULLANMAYIN; yüzü tıkayabilir ve çocuğun nefes almasını engelleyebilir.
- Çocuğunuzun sol veya sağ eline bir oyuncak veya cırt cırtlı bir bilek çıngırağı yerleştirin ve onu tercih edilmeyen tarafına bakmaya teşvik edin ve düz taraftaki baskıyı kaldırın. O yöne bakmayı teşvik etmek için oyuncakları tercih edilmeyen tarafta da tutabilirsiniz.
- Uyanıkken, bebeğinizin salıncakta veya bebek taşıyıcılarında geçirdiği süreyi sınırlayın. Çocuğunuz oturabiliyorsa, başının arkasındaki baskıyı alacak ve boyun kuvveti oluşturacaktır.
- Uzun süre oturamayan bebeklerde, çocuk uyanıkken gözetim altında geçirilen karın süresini (yüzüstü pozisyon) artırın.
- Bebeğinizi tutarken, başının düzleştirilmiş tarafında herhangi bir baskı olmadığından emin olun.
Bazı durumlarda, bu yöntemler kafanın yuvarlanmasına yardımcı olmaz. Bu durumlarda doktorunuz özel yapım bir kask veya bant kullanmanı önerebilir. Bu cihazlar kafa büyümesini yönlendirerek yeniden şekillenmesine katkıda bulunur ve genellikle oldukça etkilidir.
Kraniosinostoz Nedir?
Kafatası birçok farklı kemikten oluşur. Kemikler arasındaki bağlantılara sütür denir. Kraniyosinostoz, bir veya daha fazla sütür erken kapandığında ortaya çıkar. Erken sütür kapanması, kafatasının alışılmadık bir şekilde büyümesine neden olabilir. Bazen sütürlerin erken kapanması, içinde büyümeye çalışan beyin için zararlı olabilecek aşamada olabilir.
Tedavi edilmediği takdirde, kraniyosinostoz daha fazla kraniyal deformiteye ve potansiyel olarak kafa büyümesinde genel bir kısıtlamaya ve ikincil artan kafa içi basıncına neden olabilir. Çocuk gelişim sırasında akranlarıyla etkileşime girdiğinden psikososyal sorunlara da yol açabilir.
Kraniosinostozun Belirtileri Nelerdir?
Kraniosinostozun en belirgin belirtisi tipik olarak anormal şekilli bir kafadır. Yumuşak nokta açık veya kapalı olabilir. Daha az yaygın olanı, çocuk doktorunun büyüme eğrilerinden “düşen” ölçümlerle kafa büyümesinin kısıtlanmasıdır. Bu, kafatasının içinde basınç oluşmasına neden olabilir. Yüksek basınç belirtileri şunları içerebilir:
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Kusma
- Letarji (çok uykulu, uyanması zor)
- Gözleri yukarı kaldırmada zorluk
- Gözleri her zaman aşağıda tutmak (ufukta batan güneş gibi görünüyor)
- Şişkin ve/veya gergin bıngıldak (hasta dik durduğunda ve solunum yolu enfeksiyonu olmadığında)
Kraniosinostoz Ne Kadar Yaygındır?
Durum, her 2.000 ila 2.500 canlı doğumdan birinde görülür.
Kraniosinostoza ne sebep olur?
Çoğu bebekte, kraniosinostozun nedeni bilinmemektedir ve çocukta başka sağlık problemi yoktur. Bazen neden ailesel veya genetiktir. Burada, duruma neden olacak bir veya daha fazla gende bir değişiklik vardır.
Kraniosinostoz Nasıl Teşhis Edilir?
Kraniosinostozis çocuk doktorları tarafından kolaylıkla teşhis edilebilir. Şüphelenilen durumlarda kranial sütürleri daha yakından incelemek ve tanıyı doğrulamak için röntgen yada tomografi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılacaktır.
Kraniosinostoz Nasıl Tedavi Edilir?
Kraniosinostoz tedavisi genellikle kemiklerin kilidini açmak ve kafatasını yeniden şekillendirmek için ameliyatı içerir. Tarihsel olarak, kraniyosinostoz, kulaktan kulağa bir kesi ve etkilenen kemiklerin çıkarılması, yeniden şekillendirilmesi ve yeniden takılmasını içeren cerrahi yöntemler kullanılarak tedavi edilmiştir. Bazen bu hala en iyi seçenektir. Ancak, günümüzde çok daha az invaziv (girişimsel) yöntemler, endoskopik kraniyosinostoz işlemlerde de kullanılmaktadır. Tedavi edilmediği takdirde, kafa şekli muhtemelen kötüleşecektir, ancak daha da önemlisi, beyin üzerinde artan baskının gelişmesiyle birlikte genel kafa büyümesi kısıtlaması riski vardır.